Emoties vormen een innerlijke beleving door menselijke ervaringen. Gedachten, gevoelens en gedrag en bepalen onze reacties op de wereld om ons heen. Op het gebied van emotioneel begrip hebben voor mij twee mannen, Paul Ekman en Robert Plutchik, waardevolle inzichten gegeven in de classificatie en betekenis van emoties.
Micro-expressies
Paul Ekman, een pionier op het gebied van de psychologie, introduceerde het concept van ‘universele emoties’. Hij identificeerde zeven primaire emoties: vreugde, verdriet, woede, verrassing, angst, minachting en walging. Deze emoties, zo betoogde Ekman, worden universeel uitgedrukt en erkend in alle culturen, wat duidt op een biologische basis voor menselijke emotionele ervaringen. Ekmans werk, dat vooral wordt belicht in zijn Facial Action Coding System (FACS), illustreert hoe deze emoties zich manifesteren via micro-expressies (gezichtsuitdrukkingen), waarbij taalkundige en culturele barrières worden overstegen.
Door cursussen die ik heb volbracht geeft het mij meer inzicht in de signalen die mensen (on)bewust geven met hun lichaam en gezicht. Hierdoor voel ik mij competenter in het lezen van iemands lichaamstaal en de (in)congruentie van de gesproken woorden.
Waar ik het vroeger gebruikte om mezelf te beschermen en signalen van (voor mij) “gevaar” te interpreteren en daarmee bepaalde keuzes te maken; gebruik ik nu deze “data” om gerichter vragen te stellen om een zere plek aan te stippen of juist aan te moedigen en beter te ondersteunen richting de persoonlijke groei van anderen.
Bloem van gevoelens
Als aanvulling op het werk van Ekman stelde Robert Plutchik een visuele weergave van emoties voor, bekend als het ‘Wheel of Emotions’ of ‘Plutchiks Flower’. Hij breidde de basisemoties uit en had acht primaire emoties, gerangschikt in een cirkelvormig formaat, elk in verschillende mate van intensiteit verbonden met de aangrenzende emoties. De acht primaire emoties in het model van Plutchik zijn blijdschap, vertrouwen, angst, verrassing, verdriet, walging, boosheid en verwachten. Dit model legt niet alleen de diversiteit en complexiteit van menselijke emoties vast, maar benadrukt ook de dynamische wisselwerking daartussen.
Hoewel Plutchik dieren bestudeerde hebben mensen ook een fysiologische reactie die elke emotie veroorzaakt. Met dit model heb ik mijn emotionele intelligentie vergroot. Want met de kennis over een emotie kon ik beter begrijpen waarvoor het nu diende waarom ik me zo voelde en wat ik ermee zou kunnen. Het gaf mij meer inzicht en richting in het stuk om invloed uit te gaan oefenen en sneller in een actie modus kon komen zonder dat ik mijn gevoelens passeerde.
In het dagelijks leven dient het brede spectrum van emoties als een ingewikkeld geleidingssysteem, dat onze gedachten, gedrag en interacties beïnvloedt. De rol van emoties gaat verder dan alleen de tijdelijke reacties; ze vormen naar mijn idee de groei van je ziel om te gaan stralen als een volgroeide bloem.
Spectrum van Emoties
Emotionele communicatie
Emoties zijn een fundamenteel aspect van menselijke communicatie. Of het nu via verbale uitdrukkingen, lichaamstaal of micro-expressies is, emoties brengen informatie over jouw innerlijke gemoedstoestand, waardoor begrip en verbinding in relaties kunnen worden bevorderd of aangetast…
Motiverende drijfveren
Emoties fungeren als krachtige motivatoren en zetten ons er soms onbewust toe in actie te komen. De angstreactie veroorzaakt bijvoorbeeld een ‘vecht- of vluchtreactie’, waardoor het lichaam wordt voorbereid op het confronteren of ontsnappen van een waargenomen dreiging. Op dezelfde manier motiveren vreugde en anticipatie gedrag dat tot doel heeft jouw welzijn te verbeteren en je doelen te bereiken.
Invloed op besluitvorming
Emoties spelen een cruciale rol bij het nemen van beslissingen. Ze bieden een diepgewortelde, onmiddellijke reactie op situaties en beïnvloeden onze keuzes en voorkeuren. Gevoelens van walging kan je bijvoorbeeld wegleiden van bepaald voedsel of bepaalde omgevingen.
Sociale binding
Emoties bevorderen sociale banden en dragen bij aan de sociale betrokkenheid van gezinnen, gemeenschappen en samenlevingen. Gedeelde emotionele ervaringen creëren een gevoel van verbondenheid en empathie, waardoor de kwaliteit van connectie wordt versterkt.
Zelfregulering
Emotioneel bewustzijn en regulering zijn essentiële componenten van emotionele intelligentie. Het begrijpen en beheersen van je emoties draagt bij aan mentaal welzijn en effectieve coping-strategieën in het licht van de uitdagingen van het leven.
Liefde begint bij …
Concluderend onthult de verkenning van basisemoties, vanuit de perspectieven van Paul Ekman en Robert Plutchik, het ingewikkelde landschap van menselijke ervaringen. Deze emoties dienen als zowel individuele als collectieve gidsen en beïnvloeden onze communicatie, motivaties, besluitvorming, sociale banden en zelfregulering. Door de fundamentele rol van emoties in het dagelijks leven te begrijpen, meer te omarmen en te gaan waarderen, beginnen we aan een reis van zelfontdekking en interpersoonlijk begrip, waardoor de weg wordt vrijgemaakt voor een genuanceerder en empathisch bestaan die begint bij jezelf.
Kommentare